Σκακιστικά Στέκια του 18ου και 19ου Αιώνα στην Ευρώπη

γράφει ο Carlo De Grandi

Ο 18ος αιώνας ήταν ο αιώνας στον οποίο προβάλλονταν το πάθος και η μανία για κάθε είδος παιγνιδιού, όπως: ζάρια, bowlling, μπιλιάρδο, διάφορα παιγνίδια της χήνας, παιγνίδι της εποχής εκείνης, αλλά πάνω απ’ όλα χαρτιά και σκάκι, που επέτρεπαν να παίζονται σεβαστά ποσά χρημάτων, ήταν οι διασκεδάσεις οι προτιμώμενοι και εύχρηστοι από τους αστούς. Οι εκπρόσωποι αυτής της τάξης, των αστών, ευρίσκοντο συνήθως στα «Café», που ήταν για αυτά η «χρυσή εποχή» εκείνη την περίοδο, για να περάσουν αρκετές ώρες με ζωηρές συζητήσεις ή με λυσσαλέες παρτίδες σκακιού. Αρχικά η επανεμφάνιση των «Café» ήταν τυπικά ένα Γαλλικό φαινόμενο, αν και ιστορικά, στην Ευρώπη, το πρώτο «Café» άνοιξε στην Βενετία. Τα πρώτα χρόνια του 18ου αιώνα ο τόπος συνάντησης των Γάλλων σκακιστών ήταν το «Café Procope», στην οδό de Fossés απέναντι από την παλιά έδρα του θεάτρου Comédie Francaise, ιδιοκτησίας του ευγενή Σικελού François Procope, και συνηθισμένο σημείο συγκέντρωσης των παικτών, των λογοτεχνών, των τυχοδιωκτών και των πρακτόρων της αστυνομίας. Τα στέκια αυτά δεν ήταν μόνο χώροι διασκεδάσεως αλλά, συνεχίζοντας την έννοια των «Salons = Αιθουσών» του 17ου αιώνα, έγιναν πολύ γρήγορα αληθινά και πραγματικά μορφωτικά κέντρα, εκτός από το να παίζουν και να πίνουν, συζητούσαν για τέχνες, γράμματα, φιλοσοφία και πολιτική. Η μαζική εξάπλωση του σκακιού έκανε επιτακτική την ανάγκη να δημιουργηθούν κάποιοι χώροι για την συγκέντρωση των σκακιστών. Αυτοί οι χώροι ήταν τα λεγόμενα «Café» και τα «Club».

Στα πρώτα χρόνια του 18ου αιώνα η δημιουργία χώρων και λεσχών για το σκάκι επιβεβαιώνεται από την αυξανόμενη και γρήγορη εξάπλωση του σκακιού στις τάξεις των αστών και των λαϊκών, χάρη στην αύξηση της δημοσίευσης και εξάπλωσης των θεωρητικών βιβλίων. Έτσι δημιουργήθηκαν οι εξής χώροι, οι πιο γνωστοί, για το σκάκι:

1) LeCafé delaRégence (Το Καφενείο της Αντιβασιλείας)

Σχέδιο του εσωτερικού του LeCafé delaRégence, του 1840

Ιδρύθηκε το 1681 στο Παρίσι με τ’ όνομα “Café de la Place du Palais-Royal”. Γύρω στα 1715 μετονομάσθηκε «Café de la Régence», κοντά στα βασιλικά ανάκτορα, όπου έγινε το κέντρο των Γάλλων διανοούμενων και όχι μόνο, καθώς επίσης και των σκακιστών. Κατά την ανακαίνισή του το 1815 μεταφέρθηκε προσωρινά στο ξενοδοχείο «Dodun» στην οδό Richelieu. Το 1854 μεταφέρθηκε στην οδό Saint-Honoré στον αριθμό 161, όπου μέχρι σήμερα υπάρχει το κτίριο και βρίσκεται το γραφεί Τουρισμού του Μαρόκου. Γύρω στα 1740 γίνεται το κέντρο συνάντησης των Γάλλων σκακιστών, οι οποίοι προτύτερα συγκεντρωνόντουσαν στο «Cafè Procope», τ’ οποίο βρισκόταν στην οδό l’Ancienne-Comédie. Κατά την Γαλλική Επανάσταση το 1789 εγκαταλείπεται από τους Γάλλους σκακιστές, όπου γίνεται το κέντρο συνάντησης των στρατιωτικών για 9 χρόνια, οπότε γίνεται πάλι τόπος συγκέντρωσης των Γάλλων σκακιστών. Για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούσες να τη μαρμάρινη σκακιέρα στην οποία έπαιξε το 1798 ο Μέγας Ναπολέων , τότε απλώς πολίτης. Εκτός από το σκάκι παίζανε ντάμα και μπιλιάρδο. Το καφενείο άνοιγε στις 8 το πρωΐ και οι πρώτοι πελάτες του ήταν οι μανιώδεις παίκτες που κατέκλυζαν τις αίθουσες, όπου μπορούσες να παίξεις μπιλιάρδο, ντάμα, ντόμινο και κυρίως σκάκι. Το μεσημέρι ο χώρος ήταν γεμάτος από ένα πυκνό σύννεφο από τσιγάρα αναμεμιγμένο με αναθυμιάσεις του αλκοόλ, με τους σερβιτόρους ν’ ανοίγουν ένα πέρασμα στο μέσον του πλήθους και τα τραπεζάκια το ένα κοντά στο άλλο όπου, στο πέρασμα των χρόνων, αλληλοδιαδέχθηκαν προσωπικότητες όπως ο François Marie Arouet(Voltaire)(1694-1778), ο Jean-Jacques Rousseau (1712-1778), ο Denis Diderot (1713-1784), ο Maximilien Marie Isidore de Robespierre (1758-1794), ο Napoleone Bonaparte I (1769-1821), ο François-Andrè Danican Philidor (1726-1795), ο οποίος συχνά συναντιόταν με τον Benjamin Franklin (1706-1790), και που σ’ όλη του την ζωή ενάλλασσε το επάγγελμα του μουσικού με αυτό του σκακιστή, οLegalldeKermeur κόμης του Legall (1702-1792), καθηγητής του Philidor, ο Adolf Anderssen (1818-1879), ο Lionel Adalbert Bagration FelixKieseritzky(1806-1853), o Daniel Harrwitz(1823-1884), Jules Arnous de Rivière (1830-1905), Samuel Rosenthal(1837-1902) και ο PaulMorphy (1837-1884), ο οποίος αντιμετώπισε με μεγάλη ευκολία τους πιο ισχυρούς Γάλλους σκακιστές το 1858, όπως τους: Daniel Harrwitz (1823-1884),+5 -2 =1, τον οποίο κέρδισε μετά από δύο συνεχόμενες ήττες, Adolf Anderssen (1818-1879), +7 -2 =2, και Augustus Mongredien (1807-1888), +7 -0 =1. Στον ίδιο χώρο αντιμετώπισε 8 αντιπάλους χωρίς να βλέπει στην σκακιέρα παρουσία περίπου 250 ατόμων, μεταξύ των δύο πρώτων αγώνων.

Μετά από 10 ώρες παιγνίδι κέρδισε 7 – 1 (+6, =2, -0).

Ο PaulMorphy παίζει 8 παρτίδες χωρίς να βλέπει στην σκακιέρα.
Le Café de la Régence, 1858
Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα «Ηarper’sWeekly» στις 13 Νοεμβρίου 1858.

Επίσης ο Karl Marx συνάντησε τον Frederich Engels.Ο Ignazio Calvi, (1792-1872) για μια περίοδο 4 ετών δίδασκε παραδοσιακό σκάκι όπου κέρδισε 40,000 Γαλλικά Φράγκα. Με την ίδρυση των «Café» παρουσιάστηκαν και οι επαγγελματίες σκακιστές που έπαιζαν με χρήματα, όπως ο Legall, ο Verdoni, ο Alexandre Louis Honoré Lebreton Deschapelles (1780-1847), o Louis – Charles Mahé de La Bourdonnais (1795-1840), ο Philidor κ.α. Την εποχή εκείνη, οι ισχυροί παίκτες για να δελεάσουν τους αδύνατους παίκτες, συνηθιζόταν να δίνουν ως πλεονέκτημα ένα πιόνι, ή μια ή δύο κινήσεις ή ένα άλογό ή έναν πύργο. Στα «Café» και στις λέσχες αυτή η συνήθεια παρέμεινε σε ύψιστο βαθμό για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 1900.

Ένα άλλο φαινόμενο που παρουσιάσθηκε ήταν και αυτό των στοιχημάτων που έβαζαν τόσο οι παίκτες όσο και οι θεατές, οι οποίοι πόνταραν στους πιο ισχυρούς σκακιστές.

Στο «Le Café de la Régence» πραγματοποιήθηκαν σημαντικοί σκακιστικοί αγώνες, όπως ο αγώνας μεταξύ των Howard Staunton και Pierre Charles Fournier de Saint-Amant [St. Amant] (1800-1872) το 1843, με νικητή τον πρώτο, 11-6 και 4 ισοπαλίες, που αποτέλεσε την αρχή της σκακιστικής παρακμής των Γάλλων σκακιστών.

Howard Staunton εναντίον Pierre Saint Amant

St. AmantvsStaunton, 19ηπαρτίδα. Λιθογραφία, 1843;

1.Général Baker, 2. Barthès de Marmorière, 3. Doazan, 4. Charon, 5. Laemlein, 6. St-Elme-le-Duc, 7. Buste de Labourdonnais, 8. Général Graf Duchaffault, 9. Devinck, 10. Bryan, 11. Vuillermet, 12. Ricketts, 13. Docteur Berthet, 14. Norbert Monget, 15. Staunton, 16. ? 17. Calvi, 18. Dizi, 19. Général Guingret, 20. Delaubier, 21. St-Amant, 22. L écrivain, 23. Chamouillet, 24. Sasias, 25. Lemaitre, 26. Laroche, 27. Jules Grillezoni 28. Buste de Philidor, 29. François Kellner des Schachelubs, 30. Graf Sobansky, 31. Eduard Proux, 32. Rousseau, 33. Barthès, 34. Baron Damesnel.

Το 1867 διοργανώνεται το μεγάλο τουρνουά του Παρισιού με νικητές τους Ignatz von Kolisch, Wilhelm Steinitz και τον Simon Winawer. Ακολούθως υπήρξε μια βραδεία μα συνεχή παρακμή. Το 1894 γίνεται η έδρα για την ανάλυση του αγώνα δι’ αλληλογραφίας μεταξύ του Παρισιού και της Αγίας Πετρούπολης, ο οποίος έληξε με ισοπαλία. Μετά από μια αλλαγή διαχείρισης μετατράπηκε σ’ εστιατόριο το 1910.

Στις αρχές της δεύτερης αυτοκρατορίας της Γαλλίας (1852-1870) το «Le Café de la Régence» μεταφέρθηκε στην Πλατεία Théatre Français, όπου έγινε το κέντρο της σκακιστικής ζωής των Γάλλων στο Παρίσι. Η χρυσή εποχή του σκακιού στην Γαλλία είχε πλέον δύση από αρκετό καιρό. Τα ηνία τα πήρε η Αγγλία για να τα πάρει με την σειρά της η Γερμανία μετά από λίγο διάστημα.

Le Café de la Régence: «Το τελευταίο μεγάλο Τουρνουά»- Ζωγραφισμένο από τονM. Horsin-Déon σύμφωνα με τη φωτογραφία. L Capon, χαράκτης. Παρίσι,1874

Κατά το ήμισυ του 19ου αιώνα το κέντρο του σκακιστικού ενδιαφέροντος μετατοπίσθηκε από την Γαλλία στην Αγγλία. Το παιγνίδι των Βασιλιάδων έγινε παιγ-νίδι για τον καθ’ ένα. Η δημοσιότητα του αυξήθηκε με την δημιουργία σκακιστικών λεσχών, με την έκδοση θεωρητικών σκακιστικών βιβλίων, με την καθιέρωση σκακιστικών στηλών στις εφημερίδες και τα περιοδικά αφιερωμένες στο παιγνίδι.

Η αίθουσα του σκακιού έκλεισε το 1916 οριστικά και οι σκακιστές «μετακόμισαν» στο «Café de l’Univers».

2) Οι Λονδρέζικες Λέσχες

Τα πρώτα Coffee House εμφανίσθηκαν στην Οξφόρδη το 1650 και στο Λονδίνο το 1652. Το 1663 αναφέρονται καταγεγραμμένα ότι υπήρχαν 
στο Λονδίνο 82 Coffee Houses. Για παράδειγμα, το ‘The Women’s Petition Against Coffee’ ιδρύθηκε το 1674. Μερικές φορές οι χώροι αυτοί χρησιμοποιήθηκαν και για επιμορφωτικές δραστηριότητες. Το πρώτο από αυτά είχε την βάση στο «Mile’s Coffee House», με την επιγραφή «Turk’s Head» στην New Palace Yard το 1659. Ο William Lovett αναφέρει ότι το των 2.000 Coffee House του Λονδίνου διέθεταν βιβλιοθήκες, εκ των οποίων μερικές από αυτές περιείχαν περίπου 2.000 τόμους(!!). Επίσης, κατά παράδοση, προμηθευόντουσαν εφημερίδες για να διαβάζουν οι πελάτες τους.

Αρχές του 18ου αιώνα ο τόπος συνάντησης των Άγγλων σκακιστών και της υψηλής κοινωνίας, στο Λονδίνο, ήταν η λέσχη «Slaughter‘s Coffee House1», του Τhomas Slaughter, στο αδιέξοδο της Saint Martin’s Lane Academy 77 WC1 και αργότερα 74 -75, αποκλειστικό για μια πελατεία επιλεγμένη (μέλη), μεταξύ των άλλων την επισκεπτόταν ο Άγγλος φυσικός Sir Isaac Newton, οι καλλιτέχνες Hogarth, Louis François Roubiliac, Francis Hayman, Wilkie, Wilson, ο νεαρός Thomas Gain-sborough, και ο Γάλλος μαθηματικός Abraham de Moivre.

Το 1747 πραγματοποιήθηκε ένας αγώνας μεταξύ των F. Philidor και F.. Stamma με νικητή τον πρώτο με τελικό αποτέλεσμα 8-1.

OldSlaughter’sCoffeeHouse πριν το 1843

Η παρουσία του Philidor στο Λονδίνο κατά το δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα συν-έβαλλε να διαδοθεί το ενδιαφέρον για το σκάκι, τόσο, που το 1774 ιδρύθηκε η λέσχη,

Σχέδιο του εσωτερικού του Parsloe’sChessClub

με δικό του αίτημα, «Parsloe’s Chess Club», η οποία βρισκόταν στην οδό Saint Ja-mes. Αποτελείτο από 100 μέλη. Σ’ αυτή την λέσχη ο Philidor παρέδιδε μαθήματα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάϊο. Στον ίδιο χώρο, στις 20-6-1794, πραγματοποιή-

θηκε ένα σιμουλτανέ που έδωσε εναντίων τριών αντιπάλων χωρίς να βλέπει στην σκακιέρα. τους οποίους κέρδισε. Για εκείνη την εποχή ένα μεγάλο κατόρθωμα, που προκάλεσε βαθειά αίσθηση με απέραντη απήχηση.

Έπαιξε και τρεις παρτίδες, βλέποντας τη σκακιέρα. Ένας από τους αντιπάλους του ήταν και ο γνωστός μαθηματικός George Atwood (1746-1807).

Το «Parsloe’s Chess Club» έκλεισε το 1825.

Ο Philidor παίζει τυφλό σκάκι στο Parsloe‘sChessClub. «SportingMagazine», 1794.

Ο Philidor το 1777 επανεκδίδει το βιβλίο του, “L’analyse du jeu des Eschecs”, δεύτερη έκδοση, με την υποστήριξη της σκακιστικής λέσχης “Parsloe’s”. Υπήρξαν 283 συνδρομητές συμπεριλαμβανομένου και του Λόρδου Sandwich. Ο Philidor σ’ αυτήν την επανέκδοση πρόσθεσε ακόμα 6 ανοίγματα. Επίσης αναφέρει τους κανόνες για το ροκέ. Το βιβλίο ήταν αφιερωμένο στο Δούκα του Cumberland.

Η μετακίνηση των σκακιστών από την Γαλλία στην Αγγλία άρχισε το 1772 στην σκακιστική λέσχη του Λονδίνου «Parsloe’s Chess Club», όταν ο Philidor, ισχυρός σκακιστής του 18ου αιώνα, επισκεπτόταν το Λονδίνο κάθε χρόνο μέχρι το 1793.

Στο Λονδίνο θάμπωνε το κοινό με επιδείξεις 2 έως 3 σιμουλτανέ τυφλού παιξίματος.

Άλλες Λέσχες:

«RainbowCoffeeHouse», ιδρύθηκε το 1657 από τον James Farr. Βρισκόταν στην οδό Fleet.

• «Lloyd‘s Coffee House», ιδρύθηκε το 1680 από τον Edward Lloyd και βρισκόταν στην οδό Tower. Το 1692 μεταφέρθηκε στην οδό Lombard. Τελικά μεταβλήθηκε σε ασφαλιστική εταιρεία με την ονομασία «Lloyd’s of London», η οποία υφίσταται μέχρι σήμερα.

• «Salopian Coffee House», ιδρύθηκε το 1770. Βρισκόταν στο Charing Cross
• «London Chess Club», ιδρύθηκε το 1807 και φιλοξενήθηκε στο «Tom’s Caffee House» στο Cornhill. Την λέσχη την επισκέφθηκαν οι μεγαλύτεροι πρώϊμοι Άγγλοι σκακιστές όπως ο Jacob Henry Sarratt (1772-1819), ο οποίος μελετούσε με τον διάδοχο του Φιλιντόρ, Verdoni (; – 1804) και ο μαθητής του Jacob Henry Sarratt, William Lewis (1787-1870).
• «Westminster Chess Club», άνοιξε το 1831 στους χώρους του «Hutmann’s Caffee House».
• «Saint George Club», εγκαινιάσθηκε το 1843.
• Το πιο ξακουστό, όμως, ήταν το «Simpson’s Cigar Divan» ή «Simpson’s-Chess-Divan» ή «Simpson’s-in-the-Strand» ή «Ries’Divan», ιδρύθηκε το 1826 από έναν Πορτογάλο, τον Σάμουελ Ρις, και ήταν προορισμένο να γίνει ένας από τους «ναούς» του κόσμου του σκακιού.

Σχέδιο του εσωτερικού του Simpson‘sCigarDivan Σχέδιο του εξωτερικού του Simpson‘sCigarDivan

Το Divan, ονομάσθηκε έτσι το 1833 από τ’ όνομα του μαιτρ του «Café» Simpson ανέλαβε τον χώρο, ήταν μια τυπική λέσχη με άνετους καναπέδες στους οποίους τα μέλη μπορούσαν να χαλαρώσουν πίνοντας σιγά-σιγά έναν καφέ, να συζητήσουν και να διαβάσουν εφημερίδες ή περιοδικά. Υπήρχαν δύο μεγάλα τζάκια πάντα αναμμένα στις πλευρές της αίθουσας. Οι πελάτες ήταν ηθοποιοί, καλλιτέχνες, πολιτικοί, μα παν’ απ’ όλα σκακιστές. Λειτουργούσε και ως εστιατόριο.

Για το πόσο ξακουστό έγινε το Divan συνάγεται από το εξής περιστατικό:

Ο ιδιοκτήτης του έδωσε τα ονόματα διασήμων προσωπικοτήτων στα τραπέζια του «Café» που προτιμούσαν να κάθονται, με αποτέλεσμα ν’ ακούγεται η εξής παράξενη παραγγελία:

– «Έναν καφέ για τον Jean-Jacques Rousseau». ή

– «Ένα μπουκάλι κρασί για τον Robespierre». κλπ.

ακόμα και μετά τον θάνατό τους.

Εν αντιθέσει με το Παρίσι, όπου οι σκακιστές σύχναζαν κυρίως στο «Le Café de la Régence», η Λονδρέζικη σκακιστική ζωή ήταν περισσότερο ποικιλόχρωμη και ο ανταγωνισμός μεταξύ των λεσχών ήταν επίσης πολύ έντονος. Ιδού, ένα παράδειγμα για το πώς περιέγραψε το σκακιστικό περιοδικό «British Chess Magazine» την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο Divan κατά την διάρκεια της μονομαχίας του «οικοδεσπότη» Daniel Harrwitz (1823-1884) και του Johann Jacob (János Jakab) Löwenthal (1810-1876):

– «Το κλίμα ήταν τόσο εχθρικό, ώστε να παρακινήσουν ορισμένα μέλη, χαμηλότερου σκακιστικού επιπέδου, να συμπεριφερθούν με τρόπο πολύ αποδοκιμαστικό και αχαρακτήριστο. Ενώ η ζυγαριά της νίκης έκλεινε προς την μεριά του Löwenthal, λέγεται ότι κάποιος έστειλε ένα παιδί να κτυπήσει την ρομβία, η οποία βρισκόταν μπροστά στο παράθυρο, για ν’ αποσπάσει την προσοχή του Löwenthal, που ήταν φανερά πολύ εκνευρισμένος. Τον ενοχλούσε ακόμα και ο καπνός των τσιγάρων, παρ’ όλο που είχε συμφωνήσει πριν την έναρξη των αγώ-νων οι παίκτες να μην καπνίζουν. Κάποιο από τα μέλη του Divan είχε την επιθυμία να καπνίσει όσο το δυνατόν πιο κοντά στον Löwenthal, οπότε πάει και ανάβει το τσιγάρο του από το κερί που βρισκόταν δίπλα στον Löwenthal και φυσάει τον καπνό στο πρόσωπό του!!».

Για την ιστορία, παρ’όλο ότι ο πόλεμος των νεύρων συνεχιζόταν εναντίον του Löwenthal , ο Harrwitz κατάφερε να καλύψει την εις βάρος του διαφορά και να νικήσει τον Löwenthal μ’ ένα πόντο διαφορά.

Η εικόνα είναι μία λιθογραφία του 1840, του Αυστριακού καλλιτέχνη August Strixner (1820—1855) με τίτλο “The Coffee Boiler” που παριστάνει μία σκακιστική σκηνή από ένα Βιεννέζικο Καφέ, όπου μία παρτίδα σκακιού είναι σε εξέλιξη και οι θαμώνες παρακολουθούν με αμείωτο ενδιαφέρον. Η λεζάντα μάλλον γράφει στην γερμανική γλώσσα την φράση “The Coffee Boiler”.

Επίσης το 1829 πραγματοποιήθηκε η μονομαχία μεταξύ του Alexander MacDonnell (1798-1835) και του Captain William Davies Evans (1790-1872).

Το 1849 πραγματοποιήθηκε το πρώτο σκακιστικό τουρνουά στην Αγγλία και ίσως το πρώτο «σύγχρονο» τουρνουά σε όλο τον Κόσμο.

Το 1851 παίχθηκε η περίφημη «Αθάνατη παρτίδα» μεταξύ των AdolfAnderssen και Lionel Adalbert Bagration Felix Kieseritzky (1806-1853). Η σκακιέρα στην οποία παίχθηκε η ανωτέρω παρτίδα φυλάγεται στο φουαγιέ του κτιρίου.

«Αθάνατη Παρτίδα»

Λονδίνο (Simpson‘sCigarDivan), 1851

Γκαμπί του Αξιωματικού του Βασιλιά

Λευκά: AdolfAnderssen

Μαύρα: Lionel Adalbert Bagration Felix Kieseritzky

1.ε4 ε5 2.ζ4 ε:ζ4 3.Αγ4 Βθ4+ 4.Ρζ1 β5 5.Α:β Ιζ6 6.Ιζ3 Βθ6 7.δ3 Ιθ5 8.Ιθ4 Βη5 9.Ιζ5 γ6 10.η4! Ιζ6 11.Πη1 γ:Αβ5; 12.θ4 Βη6 13.θ5 Βη5 14.Βζ3 Ιη8 15.Α:ζ4 Βζ6 16.Ιγ3 Αγ5 17.Ιδ5! Β:β2 18.Αδ6! Α:Πη1 19.ε5!!! Β:Πα1+ 20.Ρε2 Ια6 21.Ιη7+ Ρδ8 22.Βζ6+!! Ι:Βζ6 23.Αε7+ ματ.

Το Divan επισκέφθηκαν ο PaulMorphy (1837-1884), όπου το 1856 έπαιξε σκάκι χωρίς να βλέπει στην σκακιέρα, ο AdolfAnderssen (1818-1879), ο Howard Staunton

(1810-1874), ο Wilhelm Steinitz (1836-1900), ο Johannes Zukertort (1842-1888), ο Louis Paulsen (1833-1891), ο οποίος έπαιξε με 12 αντιπάλους σε 11 ώρες,

ο Dr. Emanuel Lasker (1868-1941), ο Siegbert Tarrasch (1862-1934), ο Michail Ivanovič Čigorin (1850-1908), κ.α.

Το Divan προσέλκυε τους σκακιστές με τις ανέσεις που πρόσφερε, την άψογη περι-ποίηση του και γενικά με την κομψή και πολυτελή εμφάνισή του.

Το Divan «έκλεισε» για τους σκακιστές το 1903, λόγω των έργων οδοποιΐας. Tο 1904 άνοιξε εκ νέου με νέα διεύθυνση έπαψε πλέον να σχετίζεται με το σκάκι.

• «Cafe Mozart», τ’ οποίο βρίσκεται στην οδό 73 Haverstock Hill, Hampstead, στο Λονδίνο, διακοσμημένο σε παλιό Βιεννέζικο στυλ, όπου και σήμερα μπορείς να παίξεις σκάκι.

Άλλα σκακιστικά στέκια που υπήρξαν κατά το παρελθόν, από τα οποία ορισμένα υφίστανται και σήμερα είναι τα κάτωθι:

01 Slaughter’s. 02 Parsloe’s. 03 White’s Choclate House. 04 Tom’s. 05 Salopian.

06 Huttman’s Garrick Chess Divan. 07 Gatti’s. 08 Cafe Caro. 09 Kilpack’s Divan.

10 Starie’s Philidorian Chess Rooms. 11 Purssell’s. 12 Gliddon’s Divan. 13 Gambit Chess Rooms (Budge Row). 14Dr Butler’s Head.

Οι Πρώτες Λέσχες, τα πρώτα περιοδικά και οι πρώτες στήλες σκακιού σ’ εφημερίδες και περιοδικά

Οι λέσχες «Parsloe’s» και «London Chess Club» ήταν μεταξύ των πρώτων σκακιστι-κών λεσχών που ιδρύθηκαν, αντικαθιστώντας τις λέσχες «Le Café de la Régence» του Παρισιού και «Slaughter’s Coffee House» του Λονδίνου.

Το 1813 καθιερώθηκε η πρώτη σκακιστική στήλη σ’ εφημερίδα, «LiverpoolMercury».

Το 1823 καθιερώθηκε η πρώτη σκακιστική στήλη σε περιόδικό, «Walker, Lancet».

Το 1836 εκδίδεται το πρώτο σκακιστικό περιοδικό στον κόσμο με τίτλο: «Le Palaméde» και ασφαλώς όχι τυχαία (!), ονομάσθηκε έτσι από τον μυθικό ήρωα του Τρωϊκού πολέμου, Παλαμήδη, ο οποίος ήταν ένας από τους πολλούς μυθικούς δημιουργούς, από τον Louis – Charles Mahé de La Bourdonnais (1795-1840) και του Joseph Mery με 260 συνδρομητές!!! Ήταν ένα μηνιαίο σκακιστικό περιοδικό. Σταμάτησε να εκδίδεται το 1839.

Οι πρώτες μεγάλες βιβλιοθήκες, J.G. White, Van der Linde-Niemeijeriana, δημιουργήθηκαν 50 χρόνια αργότερα.

Γνωρίζετε ότι…;

…Οι Αγγλικές Σκακιστικές Λέσχες έχουν περίεργες ονομασίες; Π.χ. η Σκα-κιστική Λέσχη που βρίσκεται στο κέντρο του Λονδίνου ονομάζεται “Οι Μεθυσμένοι Ίπποι”(!), «The drunks Knights», οι οποίοι διακρίνονται για το θρασύ παιγνίδι τους. Ένα δείγμα για το πως παίζουν αποτελεί και η πάρα κάτω παρτίδα:

Λευκά:Γκρούμπερ

Μαύρα:Κρούτζ (Drunken Knights-Hendon)

Iταλική Παρτίδα

1.ε4,ε5 2.Ιζ3,Ιγ6 3.Αγ4,Ιζ6 4.Ιη5,δ5 5.ε:δ5,Ια5 6.Αβ5+,γ6 7.δ:γ6,β:γ6 8.Βζ3,

γ:β5 9.Β:Πα8,Αγ5 10.Ιε4,Ι:Ιε4 11.Β:Ιε4,0-0 12.0-0,Πε8 13.β4,Αβ7 14.Βη4,θ5!

15.Β:θ5,Α:β4 16.γ3,Αγ5 17.Αα3,Αβ6 18.Πε1,Πε6 19.Π:ε5;, Βδ5! ( 0-1 )

Πηγή: Διαδίκτυο

www.corsicoscacchi.com/club.htm

www.rakehell.com/article.php?id=206

Ries’ Divan

1To αρχικόSlaughter’s Coffee House ιδρύθηκε το 1692. Κατεδαφίσθηκε, μάλλον κατά την διαμάχη

μεταξύ των Pret A Manger και Spaghetti House, για να κατασκευασθεί ο δρόμος για την οδό

Cranbourn.

* Το παρόν άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο του κ. Carlo de Grandi με τίτλο: “Περί της γενέσεως και διαδόσεως του Ζατρικίου (Σκακιού) ανά τους αιώνες

Γιατί το παιδί πρέπει να μάθει να παίζει σκάκι;

Γιατί το παιδί πρέπει να μάθει να παίζει σκάκι;

Το σκάκι βελτιώνει τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται ένας μαθητής ώστε να επιτύχει στο σχολείο.  Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι το σκάκι:

1. Αναπτύσσει την αυτοσυγκέντρωση, τις επικοινωνιακές και γνωστικές δεξιότητες, την κριτική και στρατηγική σκέψη, τη μνήμη, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, την πνευματική ωριμότητα και δημιουργικότητα, καθώς επίσης την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση.
2. Ενθαρρύνει τη βαθειά σκέψη, την εξαντλητική και τελειωτική ανάλυση της σχέσης δράσης-αντίδρασης-συνέπειας και τη νοερή απεικόνιση σχέσεων αλληλουχίας.
3. Σε χώρες όπου το σκάκι διδάσκεται στα σχολεία, οι μαθητές εμφανίζουν αυξημένες δυνατότητες στην αναγνώριση σύνθετων προτύπων και συνέπεια αυτού είναι να αριστεύουν συχνότερα στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες.
4. Σε μαθητές με μαθησιακά προβλήματα βοηθά σημαντικά στη βελτίωση της δεξιότητας διατύπωσης και ανάλυσης λεκτικών συλλογισμών αλλά και στην άσκηση αυτοελέγχου.
5. Σε μαθητές Α’ και Β’ τάξης Δημοτικού βοηθά στην ανάπτυξη επίκτητων μαθησιακών ικανοτήτων.
6. Διδάσκει το ομαδικό πνεύμα με έμφαση στις ικανότητες του ατόμου, την αξία της σκληρής δουλειάς και της αφοσίωσης, την υπευθυνότητα και την ισότιμη αποδοχή των επαίνων και των δυσμενειών, την αξία της νίκης αλλά και της τιμητικής ήττας, τον υγιή επί ίσοις όροις ανταγωνισμό, την ευγενή άμιλλα και το «ευ αγωνίζεσθαι». Πάνω απ’ όλα το σκάκι διδάσκει την ταπεινότητα, αντί να καυχιέται για τη νίκη του, ο σκακιστής ενθαρρύνεται να μάθει από τον αντίπαλό του και να του φέρεται με σεβασμό.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αφελώς θεωρούν ότι όποιο παιδί είναι καλό στο σκάκι, είναι απαραιτήτως μια πνευματική διάνοια. Αντιθέτως, οι ικανότητες που διέπουν έναν άριστο σκακιστή είναι επίκτητες, ως εκ τούτου διδακτές σε όλους. Πράγματι, το σκάκι δεν είναι μόνο για τα λίγα εξαιρετικά προικισμένα παιδιά. Η ενασχόληση με το σκάκι είναι ευεργετική, όχι μόνο για τους διανοητικά προικισμένους, αλλά και για τα άτομα με μαθησιακές ιδιαιτερότητες όπως τα παιδιά με δυσλεξία και τα υπερκινητικά παιδιά.
Συνοψίζοντας, το σκάκι είναι ένα παιδαγωγικό εργαλείο που μπορεί να κάνει κάθε παιδί εξυπνότερο αλλά και κοινωνικότερο.

Το ΣΚΑΚΙ έχει απλούς κανόνες!

Παρά την κραταιά αντίληψη ότι το σκάκι είναι ένα παιχνίδι που απευθύνεται σε ευφυΐες, είναι εύκολο για οποιονδήποτε να μάθει τους κανόνες του. Παιδιά 4-5 ετών μπορούν να μάθουν γρήγορα τους βασικούς κανόνες και δεν υπάρχει πραγματικός λόγος για τους γονείς να πιστεύουν ότι πρέπει να είναι εμπειρογνώμονες για να μπορέσουν να καθίσουν και να παίξουν με τα παιδιά τους.

Η σκακιέρα τοποθετείται ώστε ο κάθε παίκτης να έχει στην κάτω δεξιά γωνία του ένα λευκό τετράγωνο.
Οι 2 αντιμέτωποι στρατοί, ο λευκός και ο μαύρος, αποτελούνται από 16 κομμάτια: ένα βασιλιά, μία βασίλισσα, δύο αξιωματικούς, δύο ίππους, δύο πύργους και οκτώ πιόνια. Μέσα σε λίγα λεπτά μπορεί οποιοσδήποτε να μάθει τους τρόπους που τα κομμάτια κινούνται και τρώνε άλλα κομμάτια.
Ο στόχος κάθε παίκτη είναι να στριμώξουν το βασιλιά σε θέση όπου δεν μπορεί να διαφύγει τη σύλληψη, δηλαδή να κάνουν «ΜΑΤ». Είναι εντελώς φυσικό κάποιος αρχάριος να χάσει πολλά παιχνίδια μέχρι να αρχίσει να ανταγωνίζεται κάποιον εμπειρότερο παίκτη. Το πρώτο πράγμα που διδάσκει το σκάκι είναι ότι δεν πρέπει να τα βάζουμε κάτω εύκολα. Το δεύτερο είναι ότι δεν πρέπει να κάνουμε τα ίδια λάθη δύο φορές.

Σε υψηλότερα επίπεδα το σκάκι είναι ένα παιχνίδι της απεριόριστης πολυπλοκότητας και βάθους. Αλλά η ομορφιά του παιχνιδιού είναι ότι οι παίκτες σχεδόν σε οποιοδήποτε επίπεδο αντιμετωπίζουν εκπλήξεις και προκλήσεις. Όσο περισσότερο παίζει κάποιος και μαθαίνει το παιχνίδι, τόσο περισσότερο απορροφάται από αυτό και συχνά τον συνοδεύει για όλη του τη ζωή.

Όλοι μπορούν να παίξουν ΣΚΑΚΙ!

Παγκόσμιοι πρωταθλητές όπως ο Μπόμπι Φίσερ και ο Γκάρι Κασπάροφ έμαθαν να παίζουν σκάκι στην ηλικία των 6 χρόνων. Ο Ανατόλι Κάρποβ ήταν μόλις 4 χρόνων όταν στάθηκε για πρώτη φορά μπροστά σε σκακιέρα. Ο Μπόρις Σπάσκυ άρχισε να παίζει στην ηλικία των 5 χρόνων. Ο νυν παγκόσμιος πρωταθλητής Μάγκνους Κάρλσεν στα 8 του έπαιξε στο πρώτο του τουρνουά. Όλοι μπορούν να παίξουν σκάκι, αφού το παιχνίδι δεν απαιτεί ιδιαίτερη ηλικία ή σωματική διάπλαση. Η μόνη προϋπόθεση για να μάθει κάποιος σκάκι είναι να μπορεί να σκεφτεί. Εφόσον απαιτεί μόνο σκέψη, το σκάκι είναι μια γέφυρα που ενώνει ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας, φυλής, φύλου σε μια πνευματική δραστηριότητα που όλοι μπορούν να απολαύσουν.

Ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής Βλαντιμίρ Κράμνικ είναι μεγάλος υποστηρικτής του σχολικού σκακιού. Σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε: “Το σκάκι ταιριάζει τέλεια στο να γυμνάζει κανείς τη στρατηγική σκέψη. Ειδικά για τα παιδιά και τους έφηβους, η τακτική εξάσκηση στο σκάκι μπορεί αναμφίβολα να οδηγήσει σε ορατή βελτίωση των αποτελεσμάτων στο σχολείο”.

Γιατί να μάθω στο παιδί μου σκάκι;

Μια ματιά στα πολλά οφέλη που έχει το σκάκι στην νοητική ανάπτυξη του παιδιού και ποιος είναι ο σωστός τρόπος να διδαχθεί.

Ένα από τα αρχαιότερα παιχνίδια λογικής, το σκάκι αποδεδειγμένα είναι ένας διασκεδαστικός τρόπος να ακονίσετε το μυαλό σας. Τι οφέλη όμως μπορεί να έχει το να μάθετε στο παιδί σας να παίζει σκάκι;

Πρώτα απ’ όλα, δεν υπάρχει κάποια «σίγουρη» ηλικία για να ξεκινήσουμε να ασχολούμαστε με το σκάκι και θα μπορούσαμε να πούμε πως εξαρτάται από το άτομο. Υπάρχουν παιδιά που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για το παιχνίδι από μικρή ηλικία, αλλά αν έπρεπε να κάνουμε μια γενίκευση, γύρω στα 7-8 είναι η περίοδος που το παιδί σας θα καταφέρει να κατανοήσει τους βασικούς κανόνες με μεγαλύτερη ευκολία.

Η φύση του παιχνιδιού είναι τέτοια που το παιδί αναπτύσσει τις ικανότητές του ώστε να αναλύει καταστάσεις και να λαμβάνει αποφάσεις. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι όσο περισσότερο εξασκείται θα μπορεί να λαμβάνει αυτές τις αποφάσεις χωρίς να σας συμβουλεύεται, που αυτό βοηθάει στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησής του.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν το σκάκι σαν μια αλληγορία για τη ζωή και βέβαια δεν έχουν άδικο. Μιας και κάθε κίνηση πρέπει να είναι σοβαρά προμελετημένη, το παιδί μπαίνει στη διαδικασία να σχεδιάζει καλύτερα τις «κινήσεις» του, κυριολεκτικά και μεταφορικά – μια δεξιότητα που θα φανεί πολύ σημαντική στο μέλλον. Όπως μία λάθος κίνηση μπορεί να σε κάνει να χάσεις το παιχνίδι, έτσι και στην αληθινή ζωή αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες για τις πράξεις μας. Αυτό είναι ένα καλό μάθημα για το πώς πρέπει το παιδί να αναλαμβάνει τις ευθύνες του και να πειθαρχεί στους κανόνες. Ταυτόχρονα, προωθείται μία υγιής αίσθηση του ανταγωνισμού και το παιδί μαθαίνει να τη διαχειρίζεται σωστά.

Σε εγκεφαλικό επίπεδο, έχει αποδειχθεί πως το σκάκι εξασκεί και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Το αριστερό ημισφαίριο ευθύνεται για την αναλυτική σκέψη, ενώ το δεξί ημισφαίριο για την κατανόηση αφηρημένων όρων και τη δημιουργικότητα. Ενισχύεται η μνήμη καθώς το παιδί πρέπει να θυμάται κινήσεις, συνδυασμούς και διαφορετικούς τρόπους παιξίματος, όπως και η προσαρμοστικότητα, μιας και κάθε διαφορετικός αντίπαλος έχει τη δική του τεχνική. Οι συνδυασμοί των θέσεων και κινήσεων βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα μαθηματικά προβλήματα, καθώς εκπαιδεύονται να παρατηρούν το θέμα από διάφορες οπτικές στην αναζήτηση λύσης.  Τίθενται οι βάσεις για καλύτερη και πιο οργανωμένη έρευνα. Το αγωνιστικό σκάκι είναι ένα σπορ που χρειάζεται πολλή μελέτη. Όταν έρθουν τα δύσκολα χρόνια της εφηβείας που η προσοχή μπορεί να διασπαστεί με το παραμικρό, οι μικροί μας φίλοι δεν θα αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στο να μείνουν προσηλωμένοι και να κατανοούν όσα διαβάζουν.

Είναι πολύ σημαντικό το πώς θέλουμε να διδάξουμε στο παιδί μας σκάκι. Αν αποφασίσουμε να το γράψουμε σε κάποιο σύλλογο, καλό θα ήταν να μιλήσουμε με τον εκπαιδευτή σχετικά με τους τρόπους διδασκαλίας που ακολουθεί. Αν έχουμε οι ίδιοι γνώσεις που θέλουμε να του μεταδώσουμε, η καλύτερη συμβουλή είναι να διδάξουμε όπως θα θέλαμε να διδαχθούμε. Ποιος είναι ο στόχος μας και πώς βλέπουμε το σκάκι; Είναι απλά ένα παιχνίδι; Είναι μια πλατφόρμα από την οποία το παιδί μας θα πάρει πολύτιμα μαθήματα χωρίς την πίεση που ήδη δέχεται από το σχολείο; Τέλος, ενώ είναι θεμιτό να… υποβαθμίζουμε λίγο το παιχνίδι μας για χάρη του παιδιού, αν το αφήνουμε να νικήσει εύκολα, μάλλον θα κάνουμε περισσότερο κακό από καλό. Άλλωστε, κανείς δεν γίνεται καλύτερος χωρίς να ξεπεράσει δυσκολίες.

Και γιατί σκάκι και μάλιστα αυτή την περίοδο;

Γιατί πολλά που θεωρούσαμε δεδομένα στην εποχή μας όπως και στη χώρα μας αλλάζουν με δραματικό τρόπο.  Έτσι λοιπον χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε αξίες, καταστάσεις και κυρίως τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αξιολογούμε τα δεδομένα που δεχόμαστε.
Κατανόηση των δεδομένων, προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στα πολλά προβλήματα που προκύπτουν, ψύχραιμη αντιμετώπιση, αυτοπειθαρχία και πολλά περισσότερα σε μία ενασχόληση που διδάσκει και ψυχαγωγεί ταυτόχρονα!!

ΠΗΓΗ